PMS of premenstrueel syndroom
Toen ik in de twintig was kende ik die term niet. Ik wist uit eigen ervaring wel dat ik vlak voor mijn menstruatie meer trek had in bijv. chocolade en daar dan ook graag aan toe gaf. Inmiddels is er veel meer bekend over de symptomen die je als vrouw tijdens de jaren dat je menstrueert kunt hebben. Deze symptomen kunnen gemaskeerd worden door pil gebruik; echter ze kunnen er ook door verergeren. Ze kunnen ook voor het eerst beginnen als je bent gestopt met de pil.
Ze treden op een paar dagen tot bij sommige vrouwen zelfs 2 weken voor je menstruatie. De kans op PMS en de heftigheid ervan neemt meestal toe naarmate je vaker hebt gemenstrueerd. 
Over welke symptomen hebben we het dan? Dit is geen volledige lijst.
Gewrichtspijn
Rugpijn
Vocht vasthouden en dus gewichtstoename
Hoofdpijn of migraine
Pijnlijke borsten
Onregelmatige cyclus
Sterke drang naar het eten van (zoete) koolhydraten
Stemmingswisselingen
Vermoeidheid
Boosheid
Neerslachtigheid
De dans tussen oestrogeen en progesteron
Voor het gemak noem ik de twee belangrijkste vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron. Ze zijn beide erg belangrijk voor onze gezondheid en voortplanting en hebben op veel vlakken een tegengestelde werking, maar hebben elkaar ook nodig.
Oestrogeen wordt voornamelijk gemaakt in de eierstokken en neemt flink toe tijdens de puberteit en zorgt dan voor de vrouwelijke lichaamskenmerken zoals borstontwikkeling. Bij voldoende oestrogeen zal vervolgens de menstruatie starten.
Het heeft ook een belangrijke rol bij zwanger worden. Oestrogeen zorgt vooral voor groei van cellen, remt de stofwisseling, verstoort het bloedsuikerniveau en zorgt ervoor dat cellen meer vocht vasthouden.
Oestrogeen is het belangrijkste hormoon tijdens de 2e week van de menstruatiecyclus.
Progesteron wordt ook voornamelijk gemaakt in de eierstokken door het gele lichaam, maar dan tijdens de 3e en 4e week van de menstruatie, vanaf de eisprong. Progesteron is o.a. belangrijk voor het in stand houden het baarmoederslijmvlies en de zwangerschap. Maar heeft nog veel andere werkingen zoals het bevorderen van een stabiele bloedsuikerspiegel en slaapkwaliteit, werkt ontspannend, het houdt borstweefsel soepel, is libido bevorderend. Progesteron heeft een belangrijke rol in het natuurlijk afsterven van cellen die te oud zijn of ongeremd groeien, zoals bij tumoren. Het heeft dan ook een preventieve rol in het ontstaan van o.a. borstkanker.
Progesteron is het belangrijkste hormoon tijdens de 3e en 4e week van de menstruatie.
Oorzaken van PMS
Nu zul je misschien denken dat een te hoog progesteron gehalte (is immers het dominante hormoon in de 2 weken voor je menstruatie) de oorzaak is van deze klachten. Het tegenovergestelde is echter bijna altijd het geval.
Oestrogeen hoort dominant te zijn in de 1e 2 weken van je cyclus; als dan tijdens de 2e 2 weken het progesteron te laag is óf het oestrogeenniveau te hoog, dan is er in het 2e deel van je cyclus een steeds grotere onbalans tussen oestrogeen en progesteron die de beschreven symptomen kan veroorzaken. We spreken hier over oestrogeendominantie.
Dit is echter niet hoe het in een gezonde situatie zou moeten functioneren. Het kan zijn dat er teveel factoren in je omgeving en voeding oestrogeen verhogend zijn. Maar het kan ook zijn dat je te weinig progesteron aanmaakt, omdat je bijv. niet altijd een eisprong hebt. Dit treedt vooral op als er sprake is van stress: een hoog cortisol gehalte verhindert de eisprong en dus de aanmaak van het gele lichaam en de productie van progesteron. 
Dit laatste is trouwens heel logisch: als je er hoge stress is, zal je lichaam willen voorkomen dat je zwanger raakt. Immers een kind krijgen in een onveilige situatie is niet handig.
Ook heeft stress op andere manieren nog een negatieve invloed. Progesteron wordt namelijk niet alleen in de eierstokken gemaakt, maar ook in de bijnieren. Het kan daar echter ook worden omgezet naar cortisol. Dit is het hormoon dat we nodig hebben bij acute stress, maar ook bij een chronisch verhoogd stressniveau. Het progesteron kan dan niet zijn eigen rol vervullen, omdat het omzetten naar cortisol in ons lichaam altijd voorrang heeft (stress heeft altijd een hogere prioriteit). Daarbij verloopt de afbraak van oestrogenen door stress minder goed, omdat cortisol dezelfde enzymen nodig heeft voor zijn afbraak. En ja, ook hier weer heeft stress voorrang. Je ziet dat stress en dan vooral een chronisch verhoogd stressniveau een grote rol speelt in PMS.
Wat kun je zelf doen om klachten te verminderen?
Voeding Laat je voeding vers en onbewerkt zijn met weinig suikers en andere snelle koolhydraten. Chemische toevoegingen en bestrijdingsmiddelen hebben vaak een oestrogeen verhogende werking (xeno-oestrogenen), maar er zijn ook veel planten die een oestrogeen verhogende werking hebben (fyto-oestrogenen), zoals hop en soja.
Ook is het belangrijk om te zorgen voor een gezonde lever, omdat die de oestrogenen weer kan afbreken. Dit is belangrijk, omdat ze anders weer in je bloedbaan komen, wat ook het oestrogeen niveau verhoogt.
Omgevingsfactoren We weten dat straling oestrogeen verhogend werkt, zoals röntgen en wifi straling e.d. Ga daarom bewust met wifi e.d. om. Leg geen mobiel in je slaapkamer, draag hem niet op je lichaam of zet in ieder geval de wifi uit als je die niet gebruikt.
En denk ook aan alle giftige stoffen waar je mee in aanraking kunt komen of zelfs op je huid kunt smeren die in cosmetica zitten. Bedenk dat wat je op je huid smeert, voeding is. Je zou het dus eigenlijk ook op moeten kunnen eten. 
Extra blootstelling aan fel zonlicht in de ochtenduren of het gebruik van een daglichtlamp kan klachten verminderen.
Beweging vooral krachttraining is een erg goede manier om bij te dragen aan verlichting van pms-klachten. Het heeft een stabiliserende werking op de bloedsuikerspiegel, verhoogt de insuline gevoeligheid en een hogere spiermassa leidt tot een hogere stofwisseling. Naast krachttraining is het belangrijk om dagelijks voldoende te bewegen, zoals een dagelijkse wandeling of een stuk fietsen. 
Ontspanning/stressreductie Je hebt niet altijd invloed op de stress die op je pad komt. Je kunt echter wel zelf zorgen voor het afbakenen van grenzen, zodat je niet teveel hooi op je vork neemt en het inbouwen van voldoende ontspanning. Het kan bijv. belangrijk zijn om een assertiviteitstraining te volgen, te gaan mediteren, dagelijks te wandelen (2 vliegen in 1 klap), een ontspannende hobby op te pakken enz. De perfecte moeder, echtgenote, huishoudster en werkneemster willen zijn is hét recept voor het krijgen van PMS.
Wat kun je nog meer doen?
Helaas zijn er nog steeds artsen die het bestaan van PMS ontkennen. Gynaecologen onderkennen het wel en zetten o.a. gezonde voeding, anticonceptiepillen of antidepressiva in.
Mijn voorkeur gaat echter uit naar het veranderen van leefstijl met evt. aanvulling met natuurlijke supplementen, waaronder (natuurlijke) hormonen. Zij kunnen een positieve rol spelen in het herstellen van de hormoonbalans. Ga hiermee niet zomaar experimenteren, maar vraag professioneel advies.
Ik ben van mening dat het belangrijkste is, dat je voeding, beweging en stressreductie op orde hebt.
Herken je wat van de genoemde symptomen en ondervind je hier veel hinder van, wil je graag afvallen en lukt dit maar niet; neem dan contact met me op voor een vrijblijvend informatief gesprek.